Carin Louis

Introductie
In 2024 kregen zo’n 130.000 mensen in Nederland de diagnose kanker¹. Een ingrijpende boodschap, die vaak meteen vraagt om belangrijke keuzes over behandelmogelijkheden. Hoewel binnen de oncologie overleving vaak als de belangrijkste behandeluitkomst wordt gezien², blijkt uit deze uitvraag dat (ex-)patiënten andere factoren minstens zo belangrijk vinden bij het nemen van beslissingen over hun behandeling.

Methode en doel
De Nederlandse Federatie van Kankerpatiëntenorganisaties (NFK) hield eind 2024 een Doneer Je Ervaring-peiling onder (ex-)kankerpatiënten in Nederland. Het doel van deze peiling was inzicht krijgen in wat (ex-)kankerpatiënten belangrijk vinden als het gaat om hun behandeling en de gevolgen daarvan. 5652 respondenten vulden een online vragenlijst in met stellingen en vragen over hun behandelkeuzes en ervaringen. De kwantitatieve data zijn geanalyseerd met chi-kwadraattoetsen, met weging via de Rank Order Centroid methode. Open antwoorden zijn kwalitatief geanalyseerd en thematisch gecodeerd.

Resultaten
De uitkomsten laten zien dat 68% van de respondenten de gevolgen van een behandeling voor het dagelijks leven laat meewegen in de beslissing voor een behandeling. Slechts 35% vindt het belangrijk om te weten hoeveel langer zij door een behandeling zouden kunnen leven. Bijna drie kwart (73%) geeft aan dat een goed leven belangrijker is dan een lang leven. 62% van de respondenten geeft aan geen behandeling te willen ondergaan als zij daardoor niet meer voor zichzelf kunnen zorgen, en 39% geeft aan een behandeling te zullen afwijzen als zij daarna niet meer kunnen doen wat zij waardevol vinden in het leven. Daarnaast blijkt dat 55% het advies van hun arts meeneemt in de beslissing over een kankerbehandeling. Dit benadrukt het belang van goede communicatie tussen zorgverlener en patiënt over wat een behandeling betekent voor het dagelijks functioneren — zowel op korte als lange termijn.

Conclusie en aanbevelingen
Deze peiling laat zien dat bij het maken van behandelkeuzes de impact van een behandeling op het dagelijks leven, niet alleen tijdens, maar ook na de behandeling, voor veel (ex-)kankerpatiënten zwaarder weegt dan langer leven. Om de best passende zorg te bieden is het cruciaal dat zorgprofessionals samen met de patiënt verkennen wat voor belangrijk is in het leven – en welke uitkomsten van de behandeling daarbij passen. Op basis daarvan kan vervolgens samen een goed geïnformeerde, weloverwogen passende behandelkeuze worden gemaakt.

Literatuur
1. Iknl.nl. (2024). Aantal patiënten met kanker weer gestegen: 130.000 nieuwe diagnoses in 2024. [online] Available at: https://iknl.nl/nieuws/2025/persbericht-wereldkankerdag2025 [Accessed 15 May 2025].

2. NVMO. (n.d.). Over de adviezen. [online] Available at: https://www.nvmo.org/over-de-adviezen/.