Dinsdag 21 november

Innovatie in de zorg is nodig onder meer door (oplopend) personeelstekort en toenemende zorgkosten. Vergrijzing zorgt voor een dubbele impact: in de toekomst hebben steeds meer mensen zorg nodig, terwijl er steeds minder personeel beschikbaar is. Meer man/vrouwkracht gaat op korte termijn niet lukken. Dus wordt er gekeken naar zorginnovatie. Dit kan nieuwe technologie zijn, maar ook aanpassing in processen of systemen.

Hoe doe je dit dan? Hier gaan we samen mee aan de slag!

Wat kun je verwachten in deze interactieve ontbijtsessie?

🔹 Inspiratie en impact van zorginnovatie: wat zijn succesvolle zorginnovaties die de patiëntenzorg verbeteren en/of leuker maken?

🔹 Welke innovatietype ben jij of zijn jouw collega’s?:

Kom te weten:

• welke types er zijn
• wat elke type nodig heeft
• hoe je zorginnovatie(s) start op je eigen afdeling
• hoe je je collega’s en patiënten hierin betrekt, ondersteunt en enthousiast krijgt en houdt.

🔹 Praktische tips voor omgaan met weerstand: Ontdek concrete handvatten en aanpak om zorginnovatie op een effectieve manier te implementeren.

Aan het einde van de workshop heb je waardevolle inzichten en praktische kennis, ben je klaar om zorginnovatie te herkennen en ga je nog beter om met diverse ‘innovatietypes’ in je werk! 🌱💪

Spreker: Peter Joosten

Peter Joosten MSc. (1984) is futurist, spreker en toekomstonderzoeker. Hij helpt organisaties, afdeling en teams om beter voorbereid te zijn op de toekomst. Als futurist geeft Peter interactieve lezingen en workshops bij zorgorganisaties om mensen na te laten denken over de toekomst.

Daarnaast begeleidt hij als innovatiewetenschapper organisaties met toekomstverkenningen, workshops en adviestrajecten, zodat zij structureel veranderingen kunnen doorvoeren om toekomstgerichter te worden.

Als gastdocent is Peter verbonden aan de Technische Universiteit Eindhoven (Master Human Technology Interaction) en Hogeschool Windesheim (Future Studies).

Dit ontbijtsymposium wordt vormgegeven en mede mogelijk gemaakt door Pierre Fabre.

Deelname is inclusief ontbijt.

Samenvatting
In deze sessie staat de rol van samen beslissen in de spreekkamer centraal, op verschillende momenten in de patient journey. Allereerst zal Cristina Guerrero Paez, voorzitter van BVN, het belang van samen beslissen toelichten. Vervolgens nemen Pia en Erwin u op cabareteske wijze mee door de ervaringen van een patiënt met kanker. Een uitermate leerzame sessie waarin wordt ingezoomed op zaken als shared decision making, patient empowerment en het durven pakken van de regie. Een sessie die impact maakt, boordevol interactie en met een gegarandeerde glimlach!

Sprekers: Cristina Guerrero Paez (directeur, BVN), Pia Naber en Erwin Wiertz

Dit ontbijtsymposium wordt vormgegeven en mede mogelijk gemaakt door AstraZeneca B.V.

Deelname is inclusief ontbijt.

Samenvatting
Een realistisch perspectief op de toekomst van zorg

In deze snel veranderende wereld is het essentieel om een sterk gevoel te hebben van wat er op ons af komt.

Maar laten we wegblijven van futuristische fantasieën en modieuze afleidingen, we hebben een realistisch perspectief nodig dat gebaseerd is op ervaring, toegespitst op de zorg. Geen flitsende video’s of buitenaardse beelden, maar gewoon betrouwbare informatie, met voorbeelden die je daadwerkelijk kunt zien of bezoeken, zoals ik heb gedaan. Laten we de uitdagingen en kansen verkennen die voor ons liggen, en strategieën ontwikkelen op het gebied van toegankelijkheid, gelijkheid en beschikbaarheid in de zorg.

Gevormd door tientallen jaren ervaring in spoedeisende hulp, een dienstverband van meer dan 10 jaar in een academisch medisch centrum, het opzetten en leiden van een succesvol innovatiecentrum en samenwerking op het hoogste niveau binnen de overheid, consultancy en technologie, kan ik je helpen om door het voortdurend veranderende landschap te navigeren en geïnformeerde beslissingen voor de toekomst te nemen.

Het toevoegen van mijn eigen patiëntervaringen maakt dit compleet.

Welkom in een wereld van realistische perspectieven en bruikbare inzichten.

Dus: how can I help?

Biografie
Lucien Engelen is CEO van Transform Health en spreker. Hij is zorginnovatie-strateeg voor onder andere het Center for the Edge Deloitte (wereldwijd), Vodafone Centers for Health (Europa), Laurentius Medical Center (Roermond), HIMSS (Chicago, USA) en Faculty Singularity University Exponential Medicine (Silicon Valley, USA).

Lucien werkt op het snijvlak van innovatie en strategie en adviseert besturen, overheden, bedrijven en professionals. Zijn advies richt zich op het initiëren van verandering en de duiding van wat daarvoor nodig is. Hij heeft tientallen jaren ervaring in zowel lokale, regionale als (inter)nationale setting.

Als oprichter en (voormalig) directeur van het REshape Center van het Radboud Universitair Medisch Centrum en adviseur van de Raad van Bestuur (2007-2018) heeft Lucien ruime ervaring in de academische kant van de zorg. In een van zijn huidige rollen is hij als strateeg verbonden aan het Laurentius ZH in zijn geboortestad Roermond.

Samenvatting
In januari van dit jaar is de Nederlandse Kankeratlas gelanceerd. Deze interactieve online atlas laat zien hoe de kankerincidentie van de afgelopen tien jaar geografisch verdeeld is over Nederland. Per 3-cijferig postcodegebied (de eerste drie cijfers van je postcode) laat de atlas voor 24 verschillende kankersoorten en voor alle invasieve kankersoorten samen zien of het aantal diagnoses in dat gebied hoger, lager of gelijk is aan wat er wordt verwacht op basis van het Nederlands gemiddelde.

Zichtbaar is dat voor sommige kankersoorten veel geografische variatie te zien is in het aantal diagnoses, zoals long-, huid- en baarmoederhalskanker, terwijl dat voor andere kankersoorten, zoals borstkanker en alle kankersoorten samen, minder het geval is.

De huidige inzichten uit de atlas geven handvaten voor verder onderzoek en kunnen als basis dienen voor regionale preventiebeleidsmaatregelen om zo de geografische ongelijkheid in kanker in Nederland in de toekomst te verminderen. Tijdens deze presentatie zullen we ingaan op de bevindingen van de atlas, de potentiële verklaringen voor de variatie en op welke manier en voor wie de atlas betekenis kan hebben.

Samenvatting

Tijdens dit symposium worden de ervaringen in de dagelijkse praktijk met de dikke darm keuzehulp gepresenteerd. Hierbij zal door dr. Sietske van Nassau gesproken worden over de start van de eerstelijnsbehandeling en het switchen naar een andere behandeling vanwege progressie of toxiciteit.

Ook hebben we aandacht voor patiënten die moeite hebben om informatie over gezondheid en zorg te vinden, te begrijpen en toe te passen. Bijvoorbeeld mensen met een lage opleiding, ouderen of mensen met een migratieachtergrond. Zij hebben ook vaker chronische ziekten en psychische problemen. Drs. Sanne Niemer zal vertellen waarom het belangrijk is om deze patiënten te herkennen en op een begrijpelijke manier met hen te communiceren. Hiervoor zijn verschillende ondersteunende materialen beschikbaar.

Tenslotte zal namens de a capella zanggroep “Wishful Singing”, Anne-Christine Wemekamp vertellen over het programma “Zing je sterk” en de positieve effecten van de zangtechniek op je gezondheid. Samen met de aanwezigen in de zaal zullen enkele oefeningen worden doorgenomen die onderdeel zijn van de cursus.

12.45     Welkom
Dhr. Jan Ouwerkerk, research coördinator oncologie, LUMC, Leiden

12.50     Ervaringen in de dagelijkse praktijk met de dikke darm keuzehulp
Mevr. Drs. Sietske van Nassau, arts-onderzoeker, UMCU, Utrecht

Tijdens dit symposium worden de ervaringen in de dagelijkse praktijk met de dikke darm keuzehulp gepresenteerd. Hierbij zal door dr. Sietske van Nassau gesproken worden over de start van de eerstelijnsbehandeling en het switchen naar een andere behandeling vanwege progressie of toxiciteit.

13.20     Aandacht voor patiënten die moeite hebben om informatie over gezondheid en zorg
              Mevr. Drs. Sanne Niemer, senior adviseur/projectleider, Pharos, Utrecht

Aandacht voor patiënten die moeite hebben om informatie over gezondheid en zorg te vinden, te begrijpen en toe te passen. Bijvoorbeeld mensen met een lage opleiding, ouderen of mensen met een migratieachtergrond. Zij hebben ook vaker chronische ziekten en psychische problemen. Drs. Sanne Niemer zal vertellen waarom het belangrijk is om deze patiënten te herkennen en op een begrijpelijke manier met hen te communiceren. Hiervoor zijn verschillende ondersteunende materialen beschikbaar.

13.50    “Zing je sterk” en de positieve effecten van de zangtechniek op je gezondheid.
Mevr. Marjolein Verburg, zangdocent “Zing je sterk”

Namens de a capella zanggroep “Wishful Singing”, Marjolein Verburg vertellen over het programma “Zing je sterk” en de positieve effecten van de zangtechniek op je gezondheid. Samen met de aanwezigen in de zaal zullen enkele oefeningen worden doorgenomen die onderdeel zijn van de cursus.

Dit lunchsymposium wordt vormgegeven en mede mogelijk gemaakt door Nordic Pharma.

Deelname is inclusief lunch.

Een goede Vereniging kun je vermenigvuldigen door je kennis te delen.
En dat is nou precies waar het om gaat in deze sessie.
Als bestuur willen we graag op First Date neem jij tweede stap en kom je bij ons kijken?

Paneldiscussie o.l.v. Annemarie Roele-de Vreugd

Panelleden:
Leonore Biegstraaten, NFK
Desiree Hairwassers, ervaringsdeskundige
Marieke Groot, Lector Persoonsgerichte (Palliatieve) Zorg Hogeschool Rotterdam
Janita Post-Bakker, verpleegkundig onderzoeker, Isala Oncologisch Centrum

Samenvatting
Het ‘samen beslissen’ lijkt een plaats te hebben binnen de oncologische zorg. Shared decision making (SDM) is een aanpak waarbij cliënten die voor een beslissing komen te staan ​​informatie krijgen van hun professionals waarop ze hun beslissing kunnen baseren (Elwyn et al.,  2012 ). De praktijk laat zien dat er verschillende methodieken toegepast worden waarbij uniformiteit nog ontbreekt (Bomhof-Roordink et al, 2019). Het principe van SDM is dat er vanuit alle partijen gewogen keuzes en besluiten worden toegepast. Afgelopen jaren zijn er veel tools, hulpmiddelen, richtlijnen en modellen ontwikkeld om het SDM toe te passen, maar de praktijk laat zien dat hier nog grote uitdagingen liggen (van der Weijden et al, 2022).

Uitgebreidere tekst
In 2013 publiceerde de Raad voor de Volksgezondheid & Zorg (RVZ) het adviesrapport ‘De Participerende Patiënt’. In dit rapport is gesteld dat het leveren van een behandeltraject moet aansluiten op de voorkeuren, waarden en behoeften van de individuele patiënt waarbij een actieve patiëntparticipatie, door middel van gezamenlijke besluitvorming, gewenst is. Het RVZ (2013) stelt hierbij de volgende definitie; “om zorg goed aan te laten sluiten bij de preferenties van de patiënt is het noodzakelijk dat de patiënt participeert in de zorg. Dit betekent meedoen in de besluitvorming en meedoen in de behandeling.”

Gezamenlijke besluitvorming gaat uit van het principe dat de patiënt en de zorgverlener samen beslissen over diagnostiek of behandeling. De patiënt is actief in de besluitvorming. De patiënt en de zorgverlener bespreken de verschillende opties, de voor- en nadelen en welke overwegingen belangrijk zijn voor de patiënt. Zo komen ze samen tot een goede en passende beslissing over diagnostiek of behandeling (Jesus & Silva,  2016; Wieringa et al.,  2019; Raats & Versluijs, 2020).

Kuijpers et al. (2022) heeft aangetoond dat, in perceptie van (ex-)kankerpatiënten, een aantal essentiële elementen voor effectief SDM onvoldoende besproken tijdens de besluitvorming over de behandeling van kanker.

Samenvatting
In 2030 zullen het naar verwachting al bijna één miljoen mensen zijn, maar tegelijk neemt het risico om te overlijden aan kanker af. Er zijn dus steeds meer mensen die leven met of na kanker. Naar verwachting zal dit aantal mensen de komende vijf jaar de 1 miljoen passeren. In 2032 zijn dat er bijna 1,4 miljoen, wat neerkomt op 1 op de 13 Nederlanders. Tegelijkertijd wordt steeds duidelijker uit onderzoek wat de negatieve effecten van kanker en de behandelingen zijn op de kwaliteit van leven. Ernstige vermoeidheid, angst voor terugkeer van de ziekte, beschadigde zenuwen (neuropathie), problemen met seksualiteit en relaties, knelpunten in werk, financiële problemen. Door de behandelingen kan er ook een verhoogde kans zijn op hart- en vaatziekten of op een nieuwe vorm van kanker. Dit verhoogt de ziektelast en kan tot een kortere levensverwachting leiden. Veel mensen kampen met de (late) gevolgen van kanker. Leven met en na kanker gaat over meer dan overleven. Het gaat ook over leven. Over zinvol en zo optimaal mogelijk meedoen in de maatschappij tijdens en na de behandeling van kanker. Daarom heeft de Taskforce Cancer Survivorshipcare in 2020 het Nationaal Actieplan Kanker & Leven gelanceerd.

Chantal Lammens en Miranda Velthuis praten u bij over ontwikkelingen naar aanleiding van het Nationaal Actieplan Kanker & Leven. Zo delen zij o.a. informatie over de kanker.nl appstore, de oncologiezorgnetwerken en het Vast Aanspreekpunt.

Samenvatting
Klinisch redeneren (KR) is de vaardigheid om vanuit een kritisch denkproces en een kritische houding, eigen observaties en interpretaties te koppelen aan medische kennis (fysiologie, anatomie, pathologie, farmacologie). Zo kunnen verpleegkundigen goed onderbouwen welke verpleegkundige interventies zij moeten inzetten bij een ziektebeeld of verpleegprobleem en welke vervolgstappen ze moeten nemen (Marc Bakker, 2014). Door toepassing van KR wordt het zorgproces efficiënter en verloopt de communicatie concreter, hetgeen bijdraagt aan de kwaliteit van zorg.

Er zijn verschillende definities van KR in omloop, maar wat duidelijk naar voren komt is dat KR de basis is van ons professionele handelen. Deze competentie heb je nodig omdat je werkt met zorgsituaties die onvoorspelbaar zijn en waarin vaak sprake is van een hoge mate van complexiteit.

Het ‘klinisch redeneren’ wordt in het beroepsprofiel Verpleegkunde 2020 beschreven als een continu proces, waarbij het gaat om risico-inschatting, vroeg signalering, probleemherkenning, interventie en monitoring. Dit proces draagt bij aan het behouden van de eigen regie en zelfredzaamheid van de zorgvrager. Op deze wijze zorgt de verpleegkundige ook voor het optimaal functioneren van de zorgvrager in het dagelijks leven. (V&VN, 2012: p-16-17).

Kort samengevat komt het er dus op neer dat KR het nadenken over je professioneel handelen in de praktijk is. Deze korte definitie maakt direct duidelijk dat KR zich niet beperkt tot de arts of de verpleegkundige. Het is een proces dat in feite alle professionals in de zorg behoren te doorlopen in het contact met hun zorgvragers (van Stralen, 2015). Het gaat primair om het proces van kritisch denken om zo tot het beste besluit te komen over de zorg voor (individuele) zorgvragers. (Dobber et al, 2016)

Introductie
Steeds meer mensen leven met of na kanker. Hierdoor wordt aandacht voor kwaliteit van leven binnen de oncologische zorg steeds belangrijker. Seksualiteit en intimiteit zijn vaak onderschatte maar essentiële onderdelen van kwaliteit van leven. Kanker, de behandeling en gevolgen hiervan kunnen een grote invloed hebben op het gebied van seksualiteit en intimiteit. Toch wordt dit onderwerp nog niet structureel door oncologieverpleegkundigen besproken.

Doel/onderzoeksvraag
Het doel van dit onderzoek was om inzicht te verkrijgen in factoren die voor oncologieverpleegkundigen van invloed zijn in het bespreekbaar maken van seksualiteit en intimiteit met oncologische patiënten. Hiervoor is de volgende onderzoeksvraag opgesteld:
“Welke belemmerende en bevorderende factoren worden door de oncologieverpleegkundigen ervaren om seksualiteit en intimiteit bespreekbaar te maken met oncologische patiënten?”

Methode
Er is gebruik gemaakt van een mixed-methods onderzoek met een verklarend sequentieel design. Via een survey-onderzoek zijn er kwantitatieve gegevens verzameld. De resultaten hiervan zijn verwerkt en geanalyseerd waarna er topics zijn opgesteld die werden gebruikt voor de daaropvolgende kwalitatieve fase, bestaande uit twee focusgroep-interviews. De gegevens vanuit de focusgroep-interviews werden deductief gecodeerd.

Resultaten
In totaal hebben 35 oncologieverpleegkundigen een vragenlijst ingevuld en hebben 11 oncologieverpleegkundigen deelgenomen aan de focusgroep-interviews. Belemmerende factoren (49%, n = 35) waren dat verpleegkundigen prioriteit geven aan het bespreken van de behandeling/diagnose, het voor hen onduidelijk is wie het onderwerp bespreekbaar maakt en dat ze tekort aan inhoudelijke kennis ervaren. Vanuit de open vraag komt gebrek aan privacy naar voren als belemmerende factor. De thema’s doorverwijs mogelijkheden (71%), afspraak over verantwoordelijkheid (57%), informatieverwerking (74%), kennis over het onderwerp (60%) en training in gesprekstechnieken (51%) worden gezien als bevorderende factoren. Vanuit de focusgroep-interviews geven alle verpleegkundigen aan een gebrek aan privacy, kennistekort en ongemak als belemmerende factor te ervaren. Het ervaren van rust en overzichtelijke verslaglegging worden als bevorderende factoren genoemd.

Conclusie
Uit dit praktijkonderzoek blijkt dat een gebrek aan privacy, kennistekort, gespreksvaardigheden en ongemak als belemmerende factoren worden ervaren door de oncologieverpleegkundigen. Het ervaren van rust om het onderwerp aan te kaarten en overzichtelijke verslaglegging in het elektronisch patiëntendossier worden daarentegen genoemd als bevorderende factoren

Aanbevelingen
Aan de hand van de conclusie van dit onderzoek zijn de volgende aanbevelingen gegeven; geven van scholing door een expert, training in gespreksvaardigheden, aanstellen van een aandachtsvelder, één-persoons patiëntenkamers, afspraken over overzichtelijke verslaglegging, scholing over het onderwerp en gesprekstraining opnemen in het curriculum van HBO-opleiding Verpleegkunde en het delen van onderzoeksresultaten.

Literatuur
De belangrijkste bronnen gebruikt voor dit praktijkonderzoek zijn;
den Ouden, M. E. M., & Uitdehaag, M. J. (2017, 23 oktober). De impact van kanker op intimiteit en seksualiteit: het doet meer dan je denkt! Geraadpleegd op 17 maart 2022, van https://www.tijdschriftvoorseksuologie.nl/media/k2/attachments/den_Ouden_e.a._De_impact_van_kanker_op_intimiteit_en_seksualiteit.pdf
Olsson, C., Berglund, A. L., Larsson, M., & Athlin, E. (2012). Patient’s sexuality – A neglected area of cancer nursing? European Journal of Oncology Nursing, 16(4), 426–431. https://doi.org/10.1016/j.ejon.2011.10.003

Auteurs
Carla Jack-Uijen, oncologieverpleegkundige i.o. afdeling Medische Oncologie, Radboudumc Nijmegen, Iris Nagtegaal, verpleegkundig wetenschapper & oncologieverpleegkundige afdeling Medische Oncologie, Radboudumc Nijmegen

Introductie/achtergrond:
Late effecten op het gebied van seksualiteit, zoals seksuele dysfunctie, worden frequent gezien bij jongvolwassenen (AYA’s) met zaadbalkanker. Seksuele problemen hebben een significante invloed op de kwaliteit van leven. Monitoring van seksuele gezondheid is dan ook essentieel. Echter, seksualiteit wordt nog te weinig besproken in de spreekkamer. Het Utrechts Symptoomdagboek (USD) wordt veel gebruikt om kankersymptomen te monitoren, maar items met betrekking tot seksualiteit ontbreken. Het toevoegen van symptomen gerelateerd aan seksualiteit kan helpen om de monitoring van deze late effecten te verbeteren en het beter bespreekbaar te maken.

Onderzoeksdoel:
Deze studie heeft als doel het verkennen van gedachten en zorgen over late effecten op het gebied van seksualiteit bij AYA’s die behandeld zijn voor zaadbalkanker om het USD passend te maken voor follow-up.

Methode:
Een generiek kwalitatief onderzoek is uitgevoerd, waarbij individuele, semi-gestructureerde interviews werden afgenomen bij dertien AYA’s behandeld voor zaadbalkanker in een expertisecentrum in Midden-Nederland. Patiënten werden doelgericht geselecteerd met een maximale variatie op diverse items. Interviews werden geanalyseerd volgens de thematische analyse van Braun en Clark.

Resultaten:
Uit de interviews kwamen zeven overkoepelende thema’s naar voren welke interacteren en overlappen: vervulling van de kinderwens, herontdekking van seksualiteit, onzekerheid over seksuele prestaties, acceptatie van lichamelijke verandering, verlies van mannelijkheid, belasting op de relatie en openheid in het bespreken van seksualiteit. Zorgen over de vervulling van de kinderwens lijken een grote rol te spelen. Mannen hebben daarnaast te maken met meerdere veranderingen (lichamelijk, emotioneel en seksueel). Voor de meeste mannen breekt na een lastige periode van acceptatie een nieuwe fase aan waarin seksualiteit herontdekt wordt. Voor sommige mannen blijft het lastig om om te gaan met veranderingen met betrekking tot seksuele gezondheid.

Conclusies:
Het onderzoek helpt om late effecten ten aanzien van seksualiteit onder AYA mannen met zaadbalkanker beter te begrijpen en laten een complex geheel zien met interacterende en verlappende thema’s. De gevonden thema’s bieden handvatten voor zorgverleners om op in te spelen tijdens het consult.

Klinische relevantie:
Het toevoegen van items gerelateerd aan de thema’s zou een meer passender USD opleveren en helpt in vroegtijdige signalering van problemen om uiteindelijk seksuele gezondheid bespreekbaar te maken, te bevorderen en kwaliteit van leven te verbeteren.

Introductie:
Patiënten met kanker kunnen veranderingen op het gebied van intimiteit en seksualiteit ondervinden als gevolg van de ziekte zelf, de behandeling of angst voor het naderende einde. Veel zorgprofessionals vinden het moeilijk om veranderingen in intimiteit en seksualiteit te bespreken. Hierdoor ontbreekt inzicht in vragen die patiënten hebben of problemen die ze ervaren, evenals gerichte vervolgacties. Gesprekshulpmiddelen kunnen helpen om het gesprek aan te gaan over veranderingen in intimiteit.

Onderzoeksvraag:
Onze hoofdvragen zijn: Wat is de effectiviteit van tools, die gesprekken over veranderingen in intimiteit en seksualiteit bij patiënten met kanker ondersteunen? Wat is de bruikbaarheid van deze tools, vanuit het perspectief van zorgprofessionals en patiënten?

Methode:
Er werd een systematisch literatuur onderzoek uitgevoerd, waarbij een uitgebreide zoekopdracht werd uitgevoerd in de databases Pubmed, Embase, CINAHL, PsychInfo, the Web of Science Core Collection en The Cochrane Library. De Mixed Methods Appraisal Tool (MMAT) werd gebruikt om de kwaliteit van de geïncludeerde studies te beoordelen.

Resultaten:
In totaal werden 27 studies geïncludeerd, waarin 16 verschillende tools werden beschreven. Van deze verschillende tools werd PLISSIT het meest gebruikt. De tools werden ingezet bij individuele patiënten, bij koppels, bij groepen patiënten en bij zorgprofessionals. De bruikbaarheid werd beoordeeld in 25 studies. De meeste gesprekshulpmiddelen werden door zorgprofessionals beoordeeld als bruikbaar, behulpzaam of waardevol. In 26 studies is gekeken naar effectiviteit. Gebruik van gesprekshulpmiddelen leidde voornamelijk tot een verbetering in seksueel functioneren (11 van de 16 studies), gevolgd door verbeterde kwaliteit van leven (10 van de 18 studies) en verbeterde kwaliteit van zorg (5 van de 8 studies).

Conclusies:
Communicatie tools, zoals PLISSIT, educatieve training en counseling, kunnen zorgprofessionals ondersteunen bij het bespreekbaar maken van veranderingen in intimiteit en seksualiteit met patiënten met kanker.

Aanbevelingen:
Er is een grote diversiteit aan beschikbare gesprekshulpmiddelen. Meest gebruikt is PLISSIT, deze wordt op verschillende manieren gebruikt voor het aangaan van gesprekken over intimiteit en seksualiteit. PLISSIT is eenvoudig toe te passen, echter nog onbekend bij veel zorgprofessionals.

Samenvatting
In onze poliklinische praktijk ervaren wij dat het bespreken van behandelwensen en -beperkingen vaak pas laat in het behandeltraject wordt besproken. Hierbij focust het gesprek zich veelal op wel/niet reanimeren of beademen. Daarnaast ontbreken er zowel voor de patiënt als voor de zorgverlener handvatten om het gesprek te voeren.

Hierdoor wordt er onvoldoende of te laat rekening gehouden met de behoeften en voorkeuren van de patiënt als het gaat om besluitvorming t.a.v. behandeling en begeleiding.

In samenspraak met patiënten en collega’s hebben wij een gesprekstool ontwikkeld om structureel en in een vroeg stadium met de patiënt het gesprek aan te gaan. Daarnaast hebben we ook een literatuuronderzoek gedaan.

Op dit moment loopt er een pilot en doen we verder onderzoek. Nieuwsgierig hoe ook jij vroegtijdig het gesprek aan kan gaan?
Kom dan naar onze sessie tijdens de oncologiedagen.

Samenvatting
In deze sessie zal de rol van de verpleegkundige in de continuïteit van zorg aan de AYA centraal staan. Dit bekeken door de verschillende fasen (acute fase, behandelfase en chronische fase) heen, aan de hand van een ervaringsverhaal van een AYA en de AYA-anamnese als basis.

Samenvatting
Heeft u patiënten met beperkte gezondheidsvaardigheden in beeld?
In deze presentatie neemt Pharos u mee in de wereld van de patiënt met beperkte gezondheidsvaardigheden. Dat zijn patiënten die het om allerlei redenen moeilijk vinden om informatie over gezondheid te vinden, te begrijpen en toe te passen in hun eigen leven.
Ook de oncologische zorg staat bol van moeilijke medische woorden en het omgaan met de ziekte en de behandeling is zwaar voor patiënten, zeker als zij beperkte gezondheidsvaardigheden hebben.
Pharos geeft wat achtergrondinformatie over gezondheidsvaardigheden, vertelt hoe u patiënten die er moeite mee hebben herkent en hoe u hen het best kunt ondersteunen, ook met digitale middelen. De presentatie sluit af met een overzicht van nuttige hulpmiddelen zoals praatkaarten met begrijpelijke tekst.

Samenvatting
In deze sessie worden jullie meegenomen in de wereld van CAR-T behandelingen, eerst even een terugblik naar de oorsprong. Wat is een CAR-T en hoe wordt dit toegepast. Daarna wordt het behandeltraject van een patiënt besproken met de bijwerkingen die vaak worden gezien.  Wat te doen bij CRS en neurotoxiciteit? en wat betekent een goede samenwerking tussen hematoloog, neuroloog en verpleegkundigen hierbij?

Bij de regionale verkenning  is er gesproken met 300 mensen. Hier zijn 500 bruikbare tips uit gekomen, welke zijn samengevat in een rapport.
Wat kan ik verwachten, wat kan ik doen? Praktische tips voor patiënten en naasten.

Op weg naar de komende 10 jaar
Kanker.nl gebruikt het jubileumjaar om zich voor te bereiden op de komende 10 jaar. Een nabije toekomst waarin het aantal mensen met kanker zal toenemen, terwijl de zorg kampt met een groeiend gebrek aan capaciteit. Dit betekent dat de patiënt meer en meer zelf moet gaan doen. Ook onderlinge steun zal belangrijker worden. Maar hoe? Wat hebben patiënten in de toekomst nodig om zelfredzaam te zijn?

Start jubileumjaar
In het jubileumjaar zijn wij gestart met 10 bijeenkomsten in het land waar we met (ex-)patiënten, naasten, nabestaanden en zorgverleners in gesprek gaan over welke hulp mensen elkaar onderling kunnen bieden. We nemen een speciale jubileumkoffer mee op reis door Nederland waarin we alle tips voor de toekomst van patiënten verzamelen.       

Inleiding
De zorg voor naasten en nabestaanden van patiënten met een levensbedreigende aandoening is in veel zorgorganisaties nog geen structureel onderdeel van de praktijk. In het kader van het ZonMw-gefinancierde project ‘Oog voor Naasten en Nabestaanden’ is een workshop ontwikkeld voor zorgverleners om de huidige zorg aan naasten in kaart te brengen en de hiaten te identificeren als eerste stap van implementatie van betere zorg voor naasten.

Doel
Het doel van dit project was om een workshop te ontwikkelen waarin zorgverleners reflecteren op de zorg die zij bieden aan naasten en nabestaanden.

Methoden (en eventuele organisatie patiëntenparticipatie)
Het concept ‘patient journey mapping’ is na een literatuuronderzoek omgebouwd tot een workshop waarin zorgverleners discussiëren en samenwerken om de huidige ‘reis’ van naasten in de zorgorganisatie te bepalen. Er zijn vier verschillende versies gemaakt voor verschillende zorgsettings (verpleeghuis, ziekenhuis, thuis, hospice). Om de inhoud van de workshopmaterialen te bepalen zijn er interviews met naasten en zorgverleners gehouden. Verschillende uitvoeringen van de workshop zijn voorgelegd aan zorgverleners om tot een geschikte vorm te komen.

Resultaten
De workshop is uitgevoerd door 19 zorgorganisaties. Gebaseerd op hun ervaringen en feedback is de workshop nog verder aangepast en getest om tot een definitief ontwerp te komen. De definitieve workshop bestaat uit vier stappen: 1) Deelnemers leggen de ‘reis van naasten’ binnen hun organisatie in chronologische volgorde met ‘activiteitenkaarten’ (bijv. ‘praktische ondersteuning van naasten’). 2) Deelnemers bekijken ‘behoeftenkaarten’ (bijv. ‘betrokken worden bij de zorg’) en kiezen 3-5 behoeften van naasten uit waar volgens hen onvoldoende aandacht voor is binnen de organisatie. 3) Voor elke geselecteerde behoefte bepalen deelnemers met rode en groene post-its waar in de reis van naasten (stap 1) zij voldoende of onvoldoende tegemoetkomen aan die behoefte. 4) Voor elke rode post-it brainstormen deelnemers met welke acties de behoefte beter vervuld kan worden.
De uitkomsten van de workshop werden gebruikt om een actieplan te schrijven om de zorg voor naasten te verbeteren, afgestemd op de huidige praktijk en mogelijkheden binnen de organisatie.

Conclusies
De workshop blijkt een effectieve manier om te reflecteren op de huidige werkwijzen en te onderzoeken hoe de zorg voor naasten verbeterd kan worden binnen de specifieke context van een zorgorganisatie of zorgteam.

Aanbevelingen voor de praktijk en/of implementatie
Het is aanbevolen om de workshop uit te voeren in 1,5 uur met maximaal 10 zorgverleners met verschillende achtergronden. Om ook het perspectief van naasten te laten doorklinken tijdens de workshop kunnen de volgende mogelijkheden overwogen worden:
– Deelnemers van de workshop vragen om ter voorbereiding van de workshop een gesprek aan te gaan met naasten en hen daarin te vragen hoe zij de zorg voor henzelf ervaren. Wat waarderen zij en is er misschien iets wat ze juist missen? Deze input kan dan gebruikt worden tijdens het uitvoeren van de workshop;
– De uitkomsten van de workshop na afloop voorleggen aan naasten met de vraag of zij de uitkomsten herkennen en of zij nog aanvullingen hebben;
– Naasten uitnodigen om deel te nemen aan de workshop of een extra workshop organiseren met een groep naasten.

Aanleiding:
In Nederland zijn er veel goede doelen voor patiënten met/na kanker en patiënten in de palliatieve fase gebruik van kunnen maken. Uit artikel van Baker, Marshall & Hoffman (2019) blijkt dat een ondersteuning vanuit een goed doel, gericht op kanker en/of de palliatieve fase, een positieve impact geeft aan het kwaliteit van leven van de patiënt.

Echter ontbreekt er een toegankelijk en overzichtelijk overzicht van deze goede doelen waarin naar voren komt waar het specifieke goede doel zich voor inzet hoe hier gebruik gemaakt kan worden door de patiënt en diens naasten en op welke manier er financiële ondersteuning (donatie) geboden kan worden.

Doel van het project:
Vanuit de eindopdracht van de minor ‘De oncologische cliënt’ zijn 2 studenten verpleegkunde aan de slag gegaan met deze vraagstelling:
– is behoefte is aan een goede doelenlijst.
– Hoe heeft een overzicht van goede doelenlijst profijt op de kwaliteit van leven van een oncologische en palliatieve patiënt?

Er wordt op methodische wijze informatie over goede doelen verzameld, gericht op oncologie en palliatieve fase voor patiënten boven de achttien jaar welke geordend worden in een overzicht.

Methode
Het uitzetten van een enquête uitgezet bij zorgprofessionals in de oncologische- en palliatieve zorg. Daarin stonden de volgende topics centraal;
– doorverwijzing patiënten naar goede doelen
– aanbeveling voor een specifiek goed doel
– behoefte aan overzicht van goede doelen

Het zoeken naar ‘goede doelen’ door middel van:
– internet
– socials
– vanuit eigen kennis

Resultaten
Op de enquête hebben 51 zorgprofessionals gereageerd;
– 82,8% voelt zich niet verantwoordelijk voor doorverwijzing patiënten naar goede doelen
– 37,3% geeft aanbeveling voor een specifiek goed doel
– 76,5% geeft aan behoefte te hebben aan overzicht van goede doelen-lijst over oncologie en de palliatieve fase.
bekendheid

Overzicht van goede doelen:
De studenten hebben ervaren dat het vinden van goede doelen gericht op oncologische en palliatieve zorg niet gemakkelijk. De studenten nu een overzicht waarin ruim 35 goede doelen beschreven zijn met:
– thema van goed doel
– Inhoud van het doel
– wijze van gebruikmaking
– aanmeldprocedure
– bijkomende eigen kosten.

Conclusie:
Momenteel is er geen overzicht van goede doelen die mogelijk een bijdrage kunnen leveren in de oncologische en palliatieve zorg. De zorgprofessionals geven aan dat een overzicht van goede doelen gewenst is.

Aanbeveling:
Er wordt een overzicht ontwikkeld waarin zoveel mogelijk goede doelen, die ingezet kunnen worden in de oncologische en palliatieve zorg, vermeld staan. Deze zal worden aangeboden aan kanker.nl

Samenvatting
Wij hebben samen met PatiëntenBegrijpen een ZonMw subsidie toegekend gekregen om voorlichtingsvideo’s te ontwikkelen voor mensen met darmkanker en deze video’s stellen wij beschikbaar op een voorlichtingsplatform. Het gaat om korte heldere video’s waarin een bepaald onderwerp met betrekking tot darmkanker wordt uitgelegd. Hierbij wordt specifiek rekening gehouden met mensen met lage gezondheidsvaardigheden. Ook worden de video’s ondertiteld in vier verschillende talen. In principe zijn de video’s vrij toegankelijk, maar daarnaast is het ook mogelijk om gebruik te maken van het platform. Het platform bevat naast de video’s ook aanvullende informatie, zoals welke keuzehulpen er zijn, app’s en andere informatiebronnen. Het doel is om ervoor te zorgen dat er uniforme en betrouwbare informatie beschikbaar is op één plek. Daarnaast kan de zorgprofessional via het platform heel gericht video’s toekennen die relevant zijn voor de patiënt. De patiënt kan zich daarmee voorbereiden op het consult en de zorgprofessional kan vooraf zien of de patiënt de video gezien heeft. Op deze manier kunnen beide het consult voorbereiden en denken wij dat dit het samen beslis proces ondersteund.

Wij zouden dit graag tijdens de V&VN oncologiedagen nader willen toelichten in een interactieve sessie.

Samenvatting
Na een radicale endoscopische resectie van een T1 slokdarmadenocarcinoom hangt de indicatie voor aanvullende slokdarmchirurgie af van de histopathologische beoordeling van het resectie preparaat. In het geval van diep submucosale invasie, slechte differentiatie en/of lymfangio-invasie, zogenaamde hoog-risico tumoren, wordt het risico op lymfekliermetastasen groot geacht (tot 37%) waardoor huidige richtlijnen adviseren deze patiënten door te verwijzen voor aanvullende slokdarmresectie met volledige lymfeklierdissectie. Een slokdarmresectie is echter een grote chirurgische ingreep die geassocieerd is met significante mortaliteit en morbiditeit; deze risico’s moeten worden afgewogen tegen het relatief lage risico op lymfekliermetastasen. In een groot deel van deze patiënten is een slokdarmresectie dan ook niet noodzakelijk en daarom zouden patiënten bij voorkeur een behandeling op maat krijgen. Daarom is in 10 patiënten met een hoog-risico T1 slokdarmtumor de haalbaarheid en veiligheid van een minder invasieve behandelstrategie onderzocht, bestaande uit een radicale endoscopische resectie van de tumor gevolgd door een poortwachtklierprocedure met selectieve lymfeklierdissectie.

Samenvatting
In onze presentatie zal Christine Bennink ingaan op de bevinden van haar onderzoek naar werkhervatting bij Multipel Myeloom, waarbij ze kort wat zal vertellen over de onderzoeksopzet en de uitkomsten van het kwalitatief onderzoek dat is uitgevoerd in het Amphia Ziekenhuis, waarbij oa patiënten, vertegenwoordigers van patiënten organisaties, leden van het hematologisch behandelteam, bedrijfs- en verzekeringsartsen zijn geïnterviewd over hun ervaringen met werkhervatting van mensen met de ziekte Multipel Myeloom.

Vervolgens zal zij kort ingaan hoe de resultaten van dit onderzoek hebben geleid tot meer aandacht voor werk tijdens en na kanker

Vervolgens zal Mayke Tierie meer vertellen over haar werk als medisch maatschappelijk werker in de oncologie en haar ervaringen met patiënten met kanker en hoe kanker van invloed kan zijn op de werksituatie van patiënten. Vervolgens zal zij meer vertellen over hoe zij patiënten begeleid die problemen ervaren bij werkhervatting en hoe we daar binnen Amphia nog betere ondersteuning in proberen te bieden met het werk-advies spreekuur.

Samenvatting

• Inleiding V&VN tumorwerkgroep mamma
• Overzicht van de keuzehulpen bij borstkanker. Welke keuzehulpen zijn er?
• Discussie: wie gebruikt welke keuzehulpen en wat zijn de ervaringen?

Samenvatting
Aan de hand van stellingen, willen we meningen en ideeën van oncologieverpleegkundigen op het gebied van de longoncologie verzamelen waar wij als tumorwerkgroep mee verder kunnen.

Daarnaast willen wij onderzoeken wat de tumor werkgroep longoncologie kan betekenen voor de oncologie verpleegkundige, waar is behoefte aan, hoe kunnen zij aansluiten bij /gebruik maken van de tumorwerkgroep.

Optioneel: Toelichten van de handreiking botgezondheid bij gemetastaseerd longcarcinoom indien deze op dat moment definitief is.

De bijdrage van een verpleegkundig specialist en een programma manager Oncomid en linking pin Regionale Oncologie netwerken aan het regionale zorgpad en – patiënten informatie voor vrouwen met ovariumcarcinoom in Midden-Nederland.

Samenvatting
Steeds meer mensen overleven kanker maar moeten wel dealen met de gevolgen van kanker en de kankerbehandeling. Het is van groot belang om mensen met kanker de juiste zorg te bieden, op de juiste plek door de juiste professionals en als het even kan dicht bij huis en in een team waarin goede samenwerking centraal staat tussen alle professionals van de 0^de, 1^ste, 2^de en 3^de lijn.

Dat klinkt mooi en we hebben allemaal wel bepaalde afspraken met een aantal andere professionals maar dit is vaak nog niet geformaliseerd, geïmplementeerd en al helemaal niet duidelijk voor de patiënt. En dan hebben we het nog niet eens over het kostenaspect, marktwerking, de belemmeringen door allerlei regels, ICT’s belemmeringen, data verzamelingsdilemma’s en beperkingen en de wens naar de juiste zorg op de juiste plek en waarde gedreven zorg te bieden!

In deze presentatie laten wij jullie zien hoe “groot” en “klein” elkaar ontmoeten en hoeveel inspiratie dit geeft om hiermee aan de slag te gaan!

Samenvatting
Cervixcarcinoom is een ziekte die steeds beter te behandelen is. De overlevingscijfers zijn gunstig. Maar veel patiënten kampen na de behandeling nog langdurig, soms levenslang, met de gevolgen van de behandeling. Hier is gelukkig steeds meer aandacht voor en je ziet langzaam de verschuiving ontstaan van nacontroles naar nazorg. En daar ligt een grote rol weg gelegd voor de verpleegkundige of de verpleegkundig specialist.

Een interactief avondsymposium over hoe om te gaan met patiënten met beperkte gezondheidsvaardigheden en de impact hiervan op de zorg. Kennis en kunde zijn nodig om informatie over gezondheid te verkrijgen, te begrijpen en te gebruiken. 25% van de volwassen mensen in Nederland heeft beperkte gezondheidsvaardigheden. Een nog grotere groep heeft moeite medische informatie goed te begrijpen.

Tijdens deze avond vol met experts, ervaringsdeskundigen en speciale gasten gaan we op zoek naar de beste tips en geven we je handvatten om ervoor te zorgen dat deze groep patiënten ook gewogen beslissingen kunnen nemen over hun gezondheid en hun behandelingen.

Datum:           21 november
Duur:               2 uur, van 19.00-21.00 uur
Locatie:          Rheehorst, Ede
Titel/thema:   Omgaan met patiënten met beperkte gezondheidsvaardigheden.

Programma
19.00 uur      Opening door dagvoorzitter Erwin van Ditmarsch

19.05 uur      Geke van Velzen (directeur Stichting Lezen en Schrijven) en taalambassadeur Koos in gesprek
Wat zijn beperkte gezondheidsvaardigheden en tegen welke hobbels loop je aan in de zorg?

19.20 uur        Margreet Ausems (hoogleraar klinische oncogenetica UMCU) over de impact laaggeletterdheid in de oncologie, toegespitst op erfelijke borstkanker

19.30 uur        Muzikaal intermezzo door pianist en voormalig cabaretier Mike Boddé

19.36 uur        Panelgesprek
Thema: beperkte gezondheidsvaardigheden en de impact hiervan op de zorg van patiënten
Panelleden:
Margreet Ausems (hoogleraar klinische oncogenetica UMCU)
Hannie van Essen (Neurofibromatose Vereniging Nederland)
Simon van der Kruk (verpleegkundig specialist Maasstad Ziekenhuis), Taalambassadeur Koos
Geke van Velzen (directeur Stichting Lezen & Schrijven.

20.00 uur      Gesprek met de zaal door dagvoorzitter

20.30 uur      Panelgesprek: Wat kunnen we morgen meenemen in de praktijk?

Panelleden:
Margreet Ausems (hoogleraar klinische oncogenetica UMCU)
Hannie van Essen (Neurofibromatose Vereniging Nederland)
Simon van der Kruk (verpleegkundig specialist Maasstad Ziekenhuis), Taalambassadeur Koos
Geke van Velzen (directeur Stichting Lezen & Schrijven.

20.40 uur      Muzikale afsluiting door Mike Boddé

20.57 uur      Afsluiting 21.00 uur Einde

Dit avondsymposium wordt vormgegeven en mede mogelijk gemaakt door Pfizer

Deelname is inclusief buffet